Stajyer Ehliyet Nedir? Ne Zaman Başladı?

İlk kez ehliyet alanların belirli bir dönem stajyer olarak kabul edildiği ehliyet sistemi, Türkiye’de 2016 yılından beri uygulanmaktadır. Sürücülerin ilk kez ehliyet aldıkları dönemde trafikte daha güvenli ve dikkatli araç kullanmalarını sağlamak için geliştirilmiş bir sistemdir. Özellikle genç sürücülerin trafik kurallarına uymasını sağlamak bu sistemin temel hedefidir.

Sürücülerin stajyer olduğunu belirtmek için yapılan uygulama sonucunda verilen ehliyet, trafiğe yeni çıkan ve ilk kez ehliyet alan sürücülerin denetim sürecine tabi tutulduğu bir ehliyet türüdür. Bu ehliyet renk, şekil veya tasarım olarak herhangi bir farklılığa sahip olmasa da sistem üzerinden kontrol edildiğinde sürücünün stajyer olarak değerlendirilip değerlendirilmediği bilgisine ulaşılabilir. Uygulamanın amacı yeni sürücülerin trafikte daha dikkatli olmalarını sağlamak ve riskli durumları en aza indirgemektir. 2 yıl boyunca stajyer sürücü ehliyetine sahip olanlar, bu sürede daha düşük ceza puanı sınırına tabi olup daha sıkı kurallara uymak zorundadır.

Stajyer ehliyet sistemi, Türkiye’de 2016 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten sonra ilk kez ehliyet alan tüm sürücülerin yanı sıra bir nedenle ehliyeti iptal edilen kişilerin yeniden aldıkları ehliyetler, 2 yıllık stajyer ehliyet sürecine tabi tutulmaya başlanmıştır. Uygulama yeni sürücülere güvenli sürüş alışkanlıkları kazandırmayı ve trafikteki riskleri azaltmayı hedefler.

Stajyer ehliyet süresi 2 yıldır. Bu süre boyunca sürücüler normal sürücülere göre daha düşük bir ceza puanı sınırına tabi tutulur. Ehliyet stajyerlik süresi olarak belirlenen 2 yıl süresince belirtilen kurallara uygun şekilde araç kullanmaları beklenir. Stajyer ehliyet kuralları tam anlamıyla kavramak ve güvenli sürüş alışkanlığı geliştirmek için denetim süreci sunar. Bu süre sonunda sürücü herhangi bir ihlal yapmamışsa ve ceza puanı sınırını aşmamışsa stajyerlik süresi tamamlanır ve sürücü, stajyer statüsünden çıkar.

Türkiye’de stajyer sürücü ehliyetine tabi olmak için belirli bir üst yaş sınırı bulunmaktadır. Ehliyet sınıflarına göre değişen yaş sınırları stajyer ehliyet için de geçerlidir. Farklı sınıflardaki sürücü belgelerinin farklı yaş sınırları vardır. B sınıfı ehliyet için yaş sınırı 18 iken D sınıfı ehliyet almak için yaş sınırı 24 olarak belirlenmiştir. Motor veya ticari araç gibi farklı ehliyet sınıflarına göre de yaş sınırı farklılık gösterebilir. Ehliyetini ilk defa alan sürücüler için geçerli olan bu sistemde de ehliyet için belirlenen minimum yaş sınırları geçerlidir.

 

Stajyer sürücü ehliyeti, ehliyetini ilk defa alan tüm sürücüler ve ehliyeti herhangi bir nedenle iptal olan ve yeniden ehliyet almak isteyen sürücüler için geçerli bir uygulamadır. Bu uygulama, Türkiye’deki tüm ehliyet sınıflarını kapsar. 

 

Bu ehliyet almak için ayrı bir başvuru süreci bulunmaz. Stajyer ehliyet şartları, normal ehliyet şartları ile aynıdır. Stajyerlik sadece bir süreçtir. İlk kez veya herhangi bir nedenle iptal edilen ehliyeti yeniden alan tüm sürücüler otomatik olarak 2 yıllık stajyer ehliyet sürecine tabi olur. Ehliyetini alan sürücü bu süre boyunca belirlenen kurallara uymak zorundadır. Stajyer ehliyet süresi sonunda belirlenen ceza puanı sınırını aşmamışsa stajyer statüsünden çıkar ve normal ehliyet sahibi olur.

 

Stajyer ehliyet puanları 75 puan olarak belirlenmiştir. Stajyer sürücülerin sahip olduğu ehliyetlerin ceza puanı limitleri de normal ehliyetten farklıdır. Normal sürücüler için bu sınır 100 puan iken stajyer olarak kabul edilen sürücüler daha düşük bir limit ile denetlenir. Bu süreçte sürücüler 75 ceza puanına ulaşmadıkları takdirde stajyer ehliyetlerini koruyabilirler. Stajyerlik döneminde ise ceza puanı 75’e ulaştığında ehliyet iptal edilir.

Stajyer ehliyet sahibinin ceza puanı 75 puana ulaştığında ehliyeti iptal edilir. Bu durumda sürücünün yeniden ehliyet alabilmesi için kursa gitmesi ve psikoteknik değerlendirmeye girmesi gerekir.

 

Bu ehliyetin iptal edilmesine neden olan durumlar arasında 75 ceza puanı sınırının aşılması, alkol kullanımının tespit edilmesi gibi ciddi trafik ihlallerinin yapılması yer alır. Normal ehliyet sahipleri için geçerli olan ceza puanı limiti ve cezaya tabi olan promil miktar stajyer sürücü ehliyetlerinde çok daha düşüktür. Bu da stajyerlik döneminde ehliyetin daha kolay iptal olabileceği anlamına gelir.

 

Ehliyeti iptal edilen sürücüler, ehliyetlerini geri alabilmek için yeniden eğitim ve değerlendirme süreçlerine katılmak zorundadır. İlk stajyerlik süresi yeniden alınan ehliyet için geçerli değildir. 2 yıllık stajyerlik süresi ehliyetin alındığı tarihten itibaren başlar.

 

Ehliyetini yeni alan veya herhangi bir nedenle ehliyetine el konulduğu için tekrar ehliyet alanların sahip olduğu stajyer sürücü ehliyeti, araç kullanımına yönelik herhangi bir kısıtlama getirmemektedir. Bu ehliyetlerin de sınıfı var. B, C, D ve E gibi farklı ehliyet sınıflarının araç kapsamları stajyer olarak alınan ehliyetlerde de aynıdır. 

 

Stajyer ehliyete sahip sürücüler, sahip oldukları ehliyet sınıfına göre araç kullanabilir. B sınıfı stajyer ehliyet sahibi olan bir sürücü, kamyonet gibi hafif ticari araçları kullanma yetkisine sahiptir. Bu ehliyet sınıfının kapsamına giren araçların maksimum ağırlığının 3,5 tonu geçmemesi gerekir. 

 

B sınıfı ehliyete sahip olan bir sürücünün ticari kamyonet kullanabilmesi için mesleki yeterlilik belgesi olarak da bilinen ek belgelere ihtiyacı olabileceği unutulmamalıdır. B sınıfı ehliyeti olan bir sürücü, motosiklet ya da ağır ticari araç kullanamaz. Stajyer sürücülere verilen ehliyetin kapsamı araç kullanımda normal ehliyet ile aynıdır. Kurallar söz konusu olduğunda bu ehliyete sahip sürücülerin ceza puanı limitlerinin daha düşük olduğu unutulmamalıdır.