Karekodlu Plaka Nedir? Eski Plakalar Değişecek Mi?

Her gün kullandığımız araçların üzerinde yer alan alfanümerik karakterlerle donatılmış metal levhalar, araç plakaları olarak adlandırılır. Bu plakalar, bir aracın kimliğini belirlemek için kullanılır. Araç plakaları sadece taşıtların kimliklerini belirlemekle kalmaz, aynı zamanda trafik düzeni ve güvenliği açısından büyük önem taşır. Bazı dönemlerde plaka sistemlerinde değişiklikler ve yenilikler yapılır. Son zamanlarda gündeme gelen karekodlu plakalar da bu değişimlerin en son örneği olarak karşınıza çıkar. Peki, bu yeni plaka türü tam olarak nedir? Karekodlu plaka nasıl alınır? Gelin, geleceğin plaka sistemini daha yakından tanıyalım.

Karekodlu Plaka Nedir? 

Karekodlu plaka, geleneksel alfanümerik karakterlerin yanı sıra bir QR kodu veya benzer karekod içeren, araçların kimliklerini belirlemek için kullanılan modern plaka sistemidir. Yeni plakalar üzerlerinde bulunan 15 x 15 mm karekodun taratılmasıyla araç hakkında çeşitli bilgilere erişim sağlar. Bu bilgiler arasında aracın kayıtlı sahibi, seri numarası, plakanın tescil tarihi, araç türü, üretim ve teknik detaylar gibi önemli veriler bulunabilir. Karekodlu plakalar sadece görsel açıdan bir yenilik değil; aynı zamanda araçların takibi, güvenliği açısından da önemli bir adımdır. Modern plaka sistemi trafik güvenliğini artırmayı ve araç tescil süreçlerini daha verimli hâle getirmeyi amaçlar.

Yeni plakaların sağladığı avantajlardan biri, sahte plaka sorununun önüne geçilmesidir. Karekod sistemi, plakaların sahte kopyalarının üretilmesini zorlaştırır, dolayısıyla güvenlik açısından daha güvenilir araç tanımlama yöntemi sunar. Ayrıca karekodlu plakaların dijital veri depolama kapasitesi sayesinde araç takip süreçleri daha etkin şekilde yönetilebilir. Bu durum trafik güvenliğini artırır ve araçların izlenmesini kolaylaştırır.

QR kodlu plakaların kullanımıyla birlikte trafik kontrolü ve denetimi daha hızlı ve verimli hâle gelir. Karekodlu plakalardaki bilgilerin elektronik ortamda saklanması, trafik polislerinin araçların kayıtlı bilgilerine daha hızlı erişmesini sağlar.

Karekodlu Plaka Nasıl Alınır? 

İki farklı şekilde karekodlu plakaya sahip olmanız mümkün. Bireysel ya da seyahat acentelerinin başvuru süreçleri farklıdır. Eğer bireysel olarak karekodlu plaka almak istiyorsanız öncelikle noterden basım belgesi temin etmelisiniz. Bu belgeyi aldıktan sonra standart plaka çıkarma işlemlerine devam edebilirsiniz. Alternatif olarak Şoförler Odası'na başvurarak da karekodlu plaka talebinde bulunabilirsiniz. Plakanın basım sürecinde karekod eklenerek verilecektir.

Seyahat acenteleri ise TÜRSAB online sistemine başvuruda bulunarak karekodlu plakaları temin edebilir. Bu başvurular, seyahat acentelerinin TÜRSAB'ın resmî web sitesine internet üzerinden erişerek gerçekleştirebilecekleri bir süreçtir. Acenteler; başvuru yapmadan önce online platform üzerinden şifre oluşturmalı, başvuruların kabul edilmesi için gerekli ücretleri ödemeli ve belirlenen kriterleri karşılamalıdır. Başvuruların onaylanması durumunda karekodlu plakaların basımı yapılır, acentelere online sistem üzerinden ulaştırılır. Plakalar, güvenlik nedenleriyle online olarak kapatılarak gönderilir. Bu işlemden sonra acentelerin "plaka durum güncelleme" bölümünden aktif hâle getirilmeleri yeterlidir.

Genel olarak tüm başvurularda ilk adım olarak aracınızın tescil işlemlerini tamamlamanız gerekir. Bu işlemi, ilgili resmî kurumlara gerekli evraklarla başvurarak gerçekleştirebilirsiniz. Başvurunuzun kabul edilmesinin ardından plaka üretimi için belirli bir süre beklemeniz gerekebilir. Bu aşamada aracınızın kayıtlı olduğu bilgiler karekodlu plakaya entegre edilir. Plakanız hazırlandığında ise ilgili kurum tarafından size bildirilecektir. Plakanızı teslim almak için belirlenen gün ve saatte yetkili birimlerin bulunduğu yere gitmeniz gerekir. Plakalarınızı teslim alırken aracınızın kimlik belgelerini ve gerekli ücreti yanınızda bulundurmayı unutmamalısınız.

Karekodlu Plaka Ücreti Nedir? 

Karekodlu plaka ücretleri, farklı işlemlere göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak karekodlu plaka ücreti, standart plaka ücretinden farklı şekilde belirlenir. Karekodlu plaka fiyatları belirlenirken noter ücreti, basım harçları, vergiler ve ek hizmet bedelleri gibi faktörler dikkate alınır. Ancak net ücret vermek için başvurulan kurum veya kuruluşun belirlediği ücretlendirme politikalarına bakmak gerekir.

Bireysel başvuru yaparak karekodlu plaka almak isterseniz noterden alacağınız basım belgesinin ücretini ve plakanın basımı için belirlenen harçları ödemelisiniz. Bu harçlar belirli bir standart ücret üzerinden hesaplanır, vergi masraflarıyla birlikte tutar değişebilir.

TÜRSAB karekodlu plakalar ise seyahat acenteleri tarafından 1 yıl süreyle kullanılmak üzere sunulan ve genellikle turistik amaçlarla kullanılan özel plakalardır. Bu plakaların ücreti 950 TL olarak belirlenmiştir. Alınan plakaların geçerlilik süresi ise genellikle satın alındığı tarihten itibaren 1 yıldır. TÜRSAB tarafından sağlanan özel hizmetler kapsamında sunulan hizmettir ve seyahat acentelerinin belirli gereksinimlerini karşılamak için kullanılır.

Karekodlu Plaka Nereden Alınır? 

Karekodlu plakalar, farklı başvuru yöntemleriyle temin edilebilir. Bireysel başvurularda noterden basım belgesi alındıktan sonra standart plaka çıkarma işlemleri tamamlanabilir. Bunun yanı sıra Şoförler Odası'ndan da bu işlemler gerçekleştirilebilir ve yeni plakalar basılırken karekod eklemesi yapılabilir. Turistik amaçlı plakalar için ise seyahat acenteleri, TÜRSAB online sistemi üzerinden başvuruda bulunabilir. Acenteler, TÜRSAB'ın resmî web sitesinden giriş yaparak başvuru sürecini tamamlayıp karekodlu plakaları temin edebilir.

Karekodlu Plaka Zorunlu mu? 

Karekodlu plakaların belirli durumlarda kullanılması zorunludur. İlk kez trafiğe çıkacak araç plakalarının yanı sıra satışı yapılacak ya da çekme belgesi değişecek araçların yeni plakalarında karekod bulunması gerekir. Bu uygulama, 1 Ocak 2024 itibariyle geçerlidir. Ayrıca Seyahat Acenteleri Yönetmeliği kapsamında turist taşıma araçlarında da karekod kullanımı zorunludur.. Ancak mevcut plakalar için belirlenmiş bir karekod zorunluluğu bulunmuyor.

TÜVTÜRK'ün sitesinde yapılan duyuruya göre plaka değişikliği gerekmediği sürece araç sahiplerinin mevcut plakalarına karekod ekletme zorunluluğu yoktur. Gelecekte trafikte genel denetim sağlamak, teknolojiye adapte olmayı teşvik etmek amacıyla karekodlu plakaların zorunlu hâle getirilme olasılığı vardır. Dolayısıyla siz de karekodlu plakalara geçerek araç işlemlerinizi daha pratik hâle getirebilirsiniz.

Eski Plakaların Karekodlu Plakayla Değişmesi Gerekiyor mu? 

Şu anda eski plakaların karekodlu plakalarla değiştirilmesi zorunluluğu yoktur. Ancak belirli durumlarda plaka değişikliği yapıldıysa yeni plaka çıkarılırken karekodlu tercih edilmelidir. TÜVTÜRK'ün açıklamalarına göre mevcut plakaların değiştirilmesi veya karekod eklenmesi gibi zorunluluk şu anda bulunmamaktadır. Bu durumda eski plakalarını koruyan araç sahiplerinin plaka değişikliği veya karekod ekletme işlemlerini yapmaları gerekmez. Fakat teknolojiye adapte olmak ve avantajlarından yararlanmak için plakalarınızı dilediğiniz zaman yenileyebilirsiniz.