Emniyet şeridi cezası, kural ihlallerinin önüne geçmek amacıyla yetkili kurumlar tarafından uygulanan caydırıcı önlem olarak nitelendirilebilir. Her yıl bazında değişen ceza tutarları, 2025 yılı içinde Karayolları Trafik Kanunu kapsamında yeniden hesaplanır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, cezaya sebebiyet veren tüm detayları açıkça belirtir. Bu nedenle yapılan her kural hatasının sonucunda bir yaptırım uygulanır. Emniyet şeridi cezası 2025 yılı için de bu kanun kapsamında belirlenir. TÜİK’in trafik cezaları için açıklamış olduğu yeniden değerleme oranı %43,93’tür. Açıklanan oran 2025 yılında uygulanacak cezaların tutarların belirlenmesini sağlar.
İhlal tespiti için çeşitli yöntemler kullanılır. Trafik polisi ve jandarma tarafından fiziksel olarak EDS ile de dijital olarak tespit edilen kural ihlalleri, sürücüleri yüksek meblağlar ödemek zorunda bırakır. Ancak, emniyet şeridi cezasında erken ödeme yapılması durumunda bir indirim söz konusu olur. Tespit edilen cezayı eğer 15 gün içerisinde öderseniz %25 indirimden yararlanabilirsiniz.
Emniyet Şeridi Cezası Ne Zaman Gelir?
İhlalin tespit edilme durumuna bağlı olarak tebliğ edilme süresi değişir. Emniyet şeridi cezası genellikle aşağıda belirtilen zaman aralıklarında sürücülere ulaşır.
● Yapılan hatalı davranış fiziksel ya da dijital yöntemlerle yerinde tespit edilir. Trafik ekipleri aracı durdurur ve tutanak hazırlar ya da EDS, MOBESE ve drone kameralarıyla kayıt altına alır. Bu yöntemler, öncelikle ihlalin tespiti amacıyla kullanılır.
● Plakaya yazılan cezalar, aracın sahibi olan kişinin adresine postayla gönderilir ya da e-tebligat yoluyla iletim sağlanır. Fiziki postalama işlemi 10 ila 30 günlük bir süreç içerisinde gerçekleşir. Eğer e-tebligat kullanılıyorsa, 3 ila 7 iş günü içerisinde elektronik ortam üzerinden erişime açılır. Kullanıcı bu sistemi görmese dahi 5 gün sonra otomatik olarak okunduğu varsayılır.
Emniyet şeridi kullanma cezası, tespit edilmesinin ardından en kısa sürede araç sahiplerine bildirilir. Emniyet şeridi cezası caydırıcı olması sayesinde trafik güvenliğini kontrol almaya yardımcı olur.
Emniyet Şeridi Cezası Nedir?
Emniyet şeridi ihlali cezası, kural ihlali yapan sürücülere uygulanan bir yaptırım türüdür. Sürücülerin en sağ kısımda yer alan bu yolu kullanması yasaktır. Ancak bazı durumlarda sürücüler, sıkışan trafikten kurtulmak amacıyla kural ihlali yapar. Bu durumu kontrol altına almak ve caydırıcı olmasını sağlamak için yetkili kurumlar tarafından cezai işlem uygulanır.
Emniyet şeridi, otoyollarda yalnızca ambulans, polis, itfaiye, yol bakım ve kurtarma ekipleri gibi resmi görevi bulunan araçlar içindir. Bu yolu kullanmak, trafik güvenliğini tehlikeye sokabilir. Acil bir hastaya yetişmesi gereken ambulans ya da itfaiye, kural ihlali yapan sürücüler nedeniyle geç kalabilir.
Trafikte mal ve can kaybını önlemek aynı zamanda acil müdahale gerektiren durumlarda görevli ekiplerin vakaya zamanında ulaşmasını sağlamak için ayrılan bu şerit, yetkisiz araçlar tarafından kullanılmamalıdır. Kullanılması durumunda hem emniyet şeridi cezası hem de 20 ceza puanı uygulanır.
Emniyet Şeridi Nasıl Anlaşılır?
Emniyet şeridi cezası almaya sebep olan kısım, genel olarak otoyol ve çevre yollarında en sağda bulunan kısımdır. Bu alanı net olarak belirten birkaç işaret vardır. Bu işaretler şu şekilde sıralanabilir:
● Konum olarak, yolun en sağ kısmında yer alır. Otobanda bariyer veya banketin hemen yanında bulunan alan, emniyet şeridi olarak ayrılır.
● Diğer şeritlerden farklı olarak daha düz ve devamlı beyaz bir çizgi kullanılır. Normal şeritler kesikli iken bu alan düz devamlı beyaz çizgi ile ayrılır.
● Bazı yollarda yol levhaları ve uyarılar yer alır. Bu uyarılar, o kısmın emniyet şeridi olduğuna işaret eder.
● Sürücülerin görsel olarak fark etmesi için bazı yollarda daha koyu asfalt veya pürüzlü bir zemin kullanılır.
Bu detaylar sürücülerin emniyet şeridi cezası almadan yola devam etmeleri için bulunur. Her yol için farklı ayırt edici yöntemler kullanılabilir ancak en çok bilinen özellikler bu şekildedir.
Emniyet Şeridini Kimler Kullanabilir?
Bu alanı kullanma yetkisi, Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 74. maddesinde açık olarak belirtilir. Maddeye göre; ambulans, itfaiye, polis, jandarma, karayolları bakım ekipleri, sivil savunma, AFAD, resmi eskortlar ve kurtarıcı çekici araçlar bu alanı kullanabilir. Ancak sivil ve ticari araçlar kullanırsa, emniyet şeridi cezası ile karşılaşır.
İstisnai durumlar, kısa süre için kullanıma imkân tanır. Ancak bu durumda kanıt ya da yasal yönlendirme gerekir. Eğer, yoğun trafikten kurtulmak amacıyla kullanılırsa, cezai işlem uygulanır. Bu nedenle kanunlar kapsamında emniyet şeridi cezası net bir şekilde açıklanır.
Emniyet şeritleri, genellikle acil durum araçlarının kullanımına tahsis edilse de, belirli durumlarda resmi görevliler tarafından da tercih edilebilir. Resmi araçlar buna örnek olarak gösterilir. Devlet kademesinde yer alan bir kişi ve onun korumaları da bu alanı kullanabilir. Ancak; sivil otomobiller, ticari taksiler, kamyonet ve nakliye ya da toplu taşıma araçları kullanamaz. Kullanması durumunda ise emniyet şeridi cezasıyla karşılaşılır.
Emniyet Şeridi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Emniyet şeridi cezası, bazı durumlarda uygulanmaz. Kanun kapsamında belirtilen zorunlu hâller şu şekilde sıralanır:
● Eğer araç arıza yaparsa bu alanda bekleyebilir. Ancak burada beklerken; dörtlü flaşörleri yakmak, uyarı üçgeni koymak ve yaya olarak şeritten uzaklaşmak gerekir. Bu kullanım, sürüş için değil, durma amacıyla olmalıdır. Fakat kaza ya da arıza yoksa ve sürücü keyfi olarak beklerse emniyet şeridi park cezası uygulanır.
● Kaza durumu ve yaralı taşımak amacıyla da kullanılabilir. Bu durumda ise ispat edilmesi beklenir. Durumun hayati aciliyet taşıması ve polis eşliğinde olması gerekir. Eğer bu tarz bir durumdan dolayı yaptırım uygulanırsa, ispatlar eşliğinde emniyet şeridi cezasına itiraz edilebilir.
● Zorunlu tahliye ya da tehlike durumlarında kullanmak da mümkündür. Büyük kazalar, yangın, doğal afet ve saldırı gibi olaylarda yetkililerin yönlendirmesiyle ya da hayatınızı korumak amacıyla kullanabilirsiniz.
● Yoğunluk ya da yol çalışması olduğu hâllerde ise yetkililerin yönlendirme yapması ile bu alan kullanılır.
Belirtilen hâller dışında yol içerisinde yer alan bu kısımlar, yalnızca yasada belirtilen araçlar tarafından kullanılır. Ancak yukarıda belirtilen istisnai durumlarda kullandıysanız ve yaptırım uygulandıysa Sulh Ceza Hakimliği’ne emniyet şeridi ihlali cezası itiraz dilekçesi yazmanız mümkündür. Bu dilekçe ise emniyet şeridi cezası tebliğ edildikten sonraki 15 gün içerisinde yazılmalıdır.
Emniyet Şeridi İhlali Cezası Nasıl Tespit Ediliyor?
Emniyet şeridi cezası için farklı tespit yöntemleri kullanılır. Bu nedenle emniyet şeridi kullanılmadan trafiğin normal akışında seyretmesi gerektiği tüm yetkili kurumlarca bildirilir. Emniyet şeridi ihlalinin tespiti için kullanılan yöntemler ise şu şekilde sıralanabilir:
● Kent Güvenlik ve Yönetim Sistemi kameraları, 24 saat boyunca denetim yapar. Yapılan denetimlerde yapılan ihlaller tespit edilir.
● Trafik polisleri, jandarma ya da mobil denetim araçları tarafından gözlem yapılır. Eğer ihlal varsa araç durdurulur ve yaptırım uygulanır. Araç durdurulmazsa plaka alınır ve ceza adrese tebliğ edilir.
● Drone ve helikopterler ile yapılan havadan denetimlerde de tespit etmek mümkündür. Görüntüler video kayıtlarıyla belgelenir ve ihlallerin tespitinde delil olarak kullanılır.
● Mobil elektronik denetim sistemi araçları otoyollarda ve çevre yollarında ihlal yapan araçları tespit eder.
● Trafik kurallarını ihlal eden sürücüleri video ya da fotoğraflarla belgeleyen vatandaşlar, ilgili birimlere iletir. Net ve tarihli görüntüler varsa değerlendirmeye alınır ve emniyet şeridi cezası uygulanır.
Trafik kurallarının dışında yapılan her davranış, kamu sağlığını tehlikeye atar. Bu nedenle trafik kurallarına uyulması ve istisnai durumlar dışında emniyet şeridi kullanılmaması gerekir.
