B sınıfı ehliyet, otomobil ve hafif ticari araç kullanmak için verilen sürücü belgesidir. Türkiye'de en çok tercih edilen ehliyet türleri arasında yer alır. B sınıfı sürücü belgesi sahipleri, şehir içi ve şehirlerarası yolculuklarda bireysel ya da ticari amaçla birçok aracı kullanabilir. Gerekli yaş ve sağlık şartlarını sağlayan bireyler, belirlenen sınavları başarıyla geçerek B sınıfı ehliyet almaya hak kazanır.
B Sınıfı Ehliyet Hangi Araçları Kullanır?
B sınıfı ehliyet, günlük hayatta en sık kullanılan taşıtları sürme yetkisi verir. Bu ehliyete sahip sürücüler, azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen otomobil ve kamyonetleri kullanabilir. Bu ehliyet türünün kapsadığı araçların sınırlaması sadece kilogram ile belirlenmez. Ayrıca araçta sürücü dâhil en fazla 9 kişilik oturma düzeni bulunmalıdır. Daha fazla kişinin oturabilmesi için düzenlenen iç mekânlara sahip araçları B sınıfı ehliyet sahipleri kullanamaz.
B sınıfı sürücü belgesi, küçük ticari araçların kullanımına da izin verir. Panelvan ve Pick-Up gibi taşıtlar bu kapsamda değerlendirilebilir. Hafif yük taşıyan bu araçların sürülmesi için ayrıca bir belgeye sahip olunması gerekli değildir.
B sınıfı ehliyet sahipleri, hafif römork takılı araçları da kullanabilir. Römorkun ağırlığı 750 kilogramın altında ise taşıt ağırlığı ile beraber toplam 4.250 kilogramı aşmaması gerekir. Eğer römorkun ağırlığı 750 kilogramın üstünde ise toplam ağırlığın 3.500 kilogramı aşmaması gerekmektedir. Bu sayede küçük boyutlu karavanlar ve hafif ticari taşıtlar da B sınıfı ehliyet ile rahatlıkla kullanılabilir.
Binek araçlar, hafif ticari araçlar ve hafif römork takılı araçlar bu ehliyet ile kullanılabilirken ağır vasıtalar, minibüsler ve motosikletler için ise farklı ehliyet sınıflarına sahip olmak gerekir.
B Sınıfı Ehliyet Kaç CC Motor Kullanır?
Yasal düzenlemeler kapsamında, B sınıfı ehliyet sahipleri belirli koşulları sağladıkları takdirde 125 cc'ye kadar motosiklet kullanabilse de bu hakkın doğrudan sürücü belgesi ile verilmediğinin altını çizmek gerekir. 125 cc motosikletleri sürebilmek için Milli Eğitim Bakanlığı onaylı bir eğitim programının başarıyla tamamlanması gerekir.
Bu programda sürücüler, teorik ve pratik eğitimler alır. Eğitim sonunda verilen belgeyle birlikte sürücünün ehliyetine motosiklet kullanma yetkisi işlenir. Böylece B sınıfı sürücü belgesi sahipleri ek bir sınava girmeden belirlenen sınırlarda motosiklet kullanabilir.
B sınıfı ehliyet sahiplerinin kullanabileceği motosikletlerin motor hacmi 50 cc’nin üstünde ve 125 cc’yi geçmeyecek şekilde olmalıdır. Motosikletin motor gücü 11 kW'ı aşmamalıdır. Bu sınırlar dışında kalan motosikletler için A1, A2 veya A sınıfı ehliyet gereklidir.
B Sınıfı Ehliyet Kaç Yaşında Alınır?
Ülkemizde B sınıfı ehliyet alma yaşı 18'dir. Adayların, sürücü kursuna kaydolabilmesi ve sınavlara girebilmesi için 18 yaşını doldurmuş olması gerekir. B sınıfı ehliyet alabilmenin tek koşulu yaş değildir. Adayların gerekli sağlık koşullarını sağlaması zorunludur.
Yaş koşulunun sağlanması, sürücü belgesi alma sürecinin ilk adımıdır. Başvuru sırasında kimlik belgesi, öğrenim durumu belgesi ve sağlık raporu gibi b sınıfı ehliyet için gerekli evraklar eksiksiz şekilde teslim edilmelidir. B sınıfı ehliyet yaş sınırı, sürücü adaylarının hem yazılı hem de direksiyon sınavına katılımı için temel bir kriterdir.
B Sınıfı Ehliyet Hangi Araçları Kullanamaz?
B sınıfı sürücü belgesi sahiplerinin kullanamayacağı araçlar bazı kurallar doğrultusunda belirlenmiştir. B sınıfı ehliyet ile tır, kamyon, otobüs ve büyük motosikletler kullanılamaz. İş makinesi sınıfına giren araçlar için de ayrı bir ehliyetin yanı sıra farklı belgelerin de alınması gerekir.
Ağır vasıta taşıtlar 3.500 kilogramdan daha fazla azami yüklü ağırlığa sahip oldukları için farklı ehliyet sınıfları gerektirir. 9 koltuk ve üzeri araçlarla insan taşımacılığı yapıldığı için bu araçların kullanımında ek belge ve eğitim zorunlulukları vardır. 125 cc üzerinde motosikletler için A, A1 veya A2 sınıfı ehliyet gerekir.
B Sınıfı Sürücü Belgesi Harcı Ne Kadar?
2025 yılı itibarıyla B sınıfı ehliyet harcı güncellenmiştir. B sınıfı ehliyet harcı ödeme işlemleri vergi dairelerinden, bankalardan veya e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilir.
İlk defa B sınıfı ehliyet alacaklar için ödenmesi gereken toplam meblağ 2025 yılında 7.438,60 TL’dir. Bu meblağ kapsamında vakıf hizmet bedeli, değerli kâğıt bedeli ve harç ücreti ödenmiş olur:
● Vakıf hizmet bedeli 340 TL,
● Değerli kâğıt bedeli 1.420 TL,
● Harç ücreti 5.678,60 TL olarak belirlenmiştir.
Eski tip ve 2016 öncesi ehliyetler için ehliyetin süresi dolduysa veya kayıp sebebiyle yenilenmesi gerekiyorsa ödenmesi gereken toplam tutar 15 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın 2 TL’si vakıf hizmet bedeli, 13 TL’si ise değerli kağıt bedelidir. 2016 sonrası ehliyet alınan ehliyetler için ise toplam tutar 1.760 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın 340 TL’si vakıf hizmet bedeli, 1.420 TL’si ise değerli kâğıt bedelidir.
B sınıfı ehliyet fiyatları 2025 yılında ilk kez ehliyet alacaklar için iki temel harcama kaleminden oluşur. İlk kez ehliyet alacaklar hem harç hem de sürücü kursu ödemesi yapmalıdır.
B Ehliyet ile B1 Ehliyet Arasındaki Fark Nedir?
B sınıfı ehliyet ve B1 sınıfı ehliyet farklı araç tiplerini kullanma yetkisi verir. B1 ehliyet tipinin B ehliyetin bir alt kategorisi olduğu da söylenebilir.
B sınıfı ehliyet, otomobil ve hafif ticari araçları sürme yetkisi sağlar. Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve en fazla 9 kişilik oturma düzenine sahip araçlar bu kapsama girer. Belirli şartları sağlayan sürücüler B sınıfı ehliyet ile 125 cc'ye kadar motosiklet kullanabilir.
B1 sınıfı ehliyet ise dört tekerlekli motosiklet (quadricycle) olarak tanımlanan araçları kullanma yetkisi verir. Bu araçların ağırlığı ve motor gücü sınırlıdır:
● Boş ağırlığı 400 kilogramı (yük taşımada 550 kilogramı) geçmemelidir.
● Motor gücü 15 kW'ı aşmamalıdır.
B sınıfı ehliyet, daha geniş bir araç grubunu kapsarken B1 sınıfı ehliyet sadece küçük dört tekerlekli motosikletler için geçerlidir.
B1 sınıfı ehliyetin B sınıfından bir diğer farkı da ehliyet alma yaşıdır. B1 sınıfı ehliyet alma yaşı 16 olarak belirlenmiştir. Adaylar 16 yaşını doldurduktan sonra sürücü kursuna başvurabilir ve gerekli sınavları geçtikten sonra B1 sınıfı sürücü belgesi almaya hak kazanır.
B ve B1 sınıf ehliyetlerin maliyetleri de farklıdır. İlk kez B sınıfı sürücü belgesi alanların toplam harç ödemesi 5.678,60 TL iken ödenmesi gereken değerli kağıt bedeli ile birlikte toplam 7.438,60 TL olarak belirlenmişken ilk kez B1 sınıfı sürücü belgesi alanların toplam harç ödemesi 9.475,60 TL iken ödenmesi gereken değerli kağıt bedeli ve vakıf hizmet bedeli ile birlikte toplamda ödenmesi gereken ücret 11.235,60 TL’dir.
B Sınıfı Ehliyet Kaç Yıl Geçerli?
B sınıfı ehliyet 10 yıl süreyle geçerlidir. Bu uygulama 2016 yılında yürürlüğe giren düzenlemeyle birlikte başlamıştır. Yeni tip çipli ehliyetler için de aynı geçerlilik süresi uygulanmaktadır.
Sürücüler, B sınıfı ehliyet belgelerinin süresi dolduğunda mutlaka yenileme işlemi yapmalıdır. Yenileme sırasında güncel sağlık raporu, biyometrik fotoğraf ve mevcut ehliyet belgeleri sunulmalıdır. Ayrıca belirlenen B sınıfı ehliyet harcı ödeme işlemleri tamamlanmalıdır.
Ehliyet yenileme işlemi yapmayan sürücülerin yasal olarak trafiğe çıkma hakkı yoktur. Bu nedenle ehliyetin süresinin takip edilmesi büyük önem taşır. Belgesini yenilemeden trafiğe çıkan sürücülere cezai işlem uygulanır. 10 yıllık süre sonunda sadece belge yenilenir. Sürücülerin yeniden sınava girmesine gerek yoktur.
